Via Baltica

Gisteren de overzet naar Estland genomen. Duurde maar twee uur, plus de tijd is erg vlug voorbij gegaan omdat ik aan de praat geraakte met een Slovaakse die ook met de motor onderweg was. In de haven had ik al een Finse vriend van haar ontmoet toen ik wilde inchecken. Hij vergezelde haar tot aan de inscheping omdat ze nog niet veel ervaring had, en haar mooie Ducati was al een paar keer gevallen. Zoals zo vaak van traag te rijden...hoe trager je rijdt, hoe moeilijker je hem overeind houdt, wet nummer 1 van het motorijden ;=)

Op de boot word je verondersteld van je ijzeren paard zodanig vast te sjorren dat het zelfs bij onstuimige zee niet omvalt...dus is het zaak van hem niet op de middenbok te zetten, want ijzer op ijzer, dat kan fameus schuiven. Daarom moet je hem met een "rakkendjak" (tja, wat is dat eigenlijk in het Standaardnederlands?) opspannen via daartoe voorziene ogen...allez, we hebben haar daar dus wat mee geholpen.

Ze sprak verbazend goed Engels, maar ja, komt ook omdat ze sterk in taal en mythologie geïnteresseerd was. Zo studeerde ze in haar vrije tijd niet alleen Fins, maar ook Laps aan de universiteit van Bratislava, terwijl ze overdag nog een reclamebureau runde. Faut le faire! Was overal in Europa op reis geweest...behalve in West-Europa...go figure ;=)

Mijn vraag "Hebben we nu eigenlijk iets gemeenschappelijks in Europa, dat ons niet alleen bindt, maar liefst ook nog onderscheidt van Afrika en Azië?" heeft ook zij niet afdoende kunnen beantwoorden. Ze dacht aan de strijd tegen de Turken, een conflict dat in haar land veel zichtbare gevolgen heeft nagelaten. Maar da's mijns inziens niet echt een bindmiddel...ten eerste omdat die strijd in andere delen van Europa niet zo relevant was, en ten tweede omdat het een negatieve formulering betreft...het gaat over "tegen" iets of iemand...daarmee bepaal je nog niet onmiddellijk waarvóór je staat.

Hoewel je dit toch ergens zou kunnen interpreteren als een bekentenis tot het christendom. Maar ja, je kan moeilijk Europa een patent geven op het christendom als je weet dat het een Aziatische uitvinding is, die nu populairder is in Zuid-Amerika en Afrika.
't Is waar, de paus woont in Rome...en Devillers nog steeds in Buizingen ;=)

Estland dan...Tallinn...vroeger de speeltuin van Finnen en Russen die eens graag de bloemetjes buiten zetten...de laatste jaren meer het slachtoffer van Britse hooligans. Het Ests is een zustertaal van het Fins, en ook de natuur ligt in het verlengde...nog steeds verkeersborden die waarschuwen voor rendieren, en berken en sparren zo ver het oog reikt. Wat me ook is opgevallen is hoe laag de bomen hier zijn, geen enkele is hoger dan een meter of vijf. Dus geen majestueus loofwoud met eiken en beuken en onderaan grote open ruimtes zoals in onze streken, maar eerder dicht, donker kreupelhout. Perfect terrein ook voor de Finse sluipschutter.

Dat is een begrip, want in de aanloop tot de tweede wereldoorlog, voelde Rusland (dat vreesde voor Duitsland) zich genoodzaakt niet alleen de Baltische Staten en Polen binnen te vallen, maar ook Finland. In het geval van Finland was het zogezegd om een bufferstaat te creëeren voor Leningrad. Hoedanook heeft het Rode Leger hier flink in het stof gebeten...niet in het minst omdat de winter van '40 bijzonder koud was...tot - 43 graden Celsius in Karelië! Net zoals Napoleon of het Duitse leger niet echt opgewassen waren tegen de zeer specifieke Russische winteromstandigheden, was op zijn beurt het Russische leger geen partij voor de guerilla-tactieken van de Finse sluipschutters: Op ski's, volledig in het wit en gewoon van te jagen op groot wild in zeer dicht bebost gebied.
Terwijl de Russen nog steeds hun traditionele khaki-kleurige kostuums droegen...en weinig keus hadden: ofwel vechten totterdood, ofwel de kogel als ze poogden te deserteren...weglopen was trouwens geen echte optie want dan stierf je geheid van de honger.
Het Rode Leger heeft zich dus terug getrokken en Finland is onafhankelijk kunnen blijven.
Genoeg geschiedenis...

Ben uiteindelijk verzeild geraakt in Häädemeeste, een zeer pittoresk plaatsje vlak aan de Baltische Zee...en vlak is in dit geval echt vlak...op een paar meter van mijn kamer klotsten de baren (zie foto's). Zeer idyllisch, en daarom ook in trek als decor voor huwelijksfoto's. Er verbleven enkel een paar Esten, plus 1 Rus in het complex.
Yep, een waar complex, met heuse vergaderzalen en sauna's van allerlei slag...ook de Rotary Club was hier gehuisvest...maar toch schier geen bezoekers. Zeer raar, maar wel leuk voor mij. Zo spijtig voor de eigenaars ook, want alles was nog maar een paar jaar oud, in perfecte staat, architectonisch een parel...en dan hooguit tien gasten. Maar eigenlijk zou ik het zo wel willen houden...het is echt een adresje dat misschien best geheim blijft.

Deze trip lijkt in het teken van de leegte en de stilte te staan: zelden of nooit zoveel natuur gezien, en zeker nooit zo'n stille mensen ontmoet. Noch bij het ontbijt, noch bij het avondmaal verheft iemand zijn stem...en als men praat, fluistert men. Iedereen lijkt steeds in gedachten verzonken en men beweegt traag.
Bijwijlen lijkt het alsof hier niks veranderd is gedurende de laatste 10 000 jaar.

Zelfs in de zomer lijkt alles bevroren in de tijd...de Oostzee is kalm, de mensen leiden doodgemoedereerd hun dagdagelijkse leventje...alles is verstild, er is maar 1 grote kracht, en dat is die reusachtige natuur...het lijkt alsof Christus nog moet geboren worden...

Toch maar best geen patent nemen op dat Christendom, zuster Europa ;=)

Haavoittunut enkeli

Vandaag het 'Ateneum'-museum bezocht. Vooral op aanraden van lui die eerst de Ermitage in Pietari (= Sint-Petersburg) hadden bezocht. Hoewel kleinschaliger, zou de gemiddelde kwaliteit er beduidend hoger liggen dan in grote broer. Het zwaartepunt van de aanwezige collecties situeert zich rond eind 19de, begin 20ste eeuw, een tijd waarin Finland dus nog tot het Russische rijk behoorde.

Zeer boeiend om zien hoe bijvoorbeeld het leven van een toenmalige vrouwelijke theatercriticus gereconstrueerd wordt. Hoe diep haar vriendschap met de actrices wel niet was. Het verwondert me nu niet meer dat vrouwenstemrecht hier als eerste ingang vond op de hele wereld. Uiteraard kwam de innige, maar complexe relatie met Rusland ook geregeld aan bod...een band die de Oktoberrevolutie overleefde. Nog zoiets...Van Gogh is bekend als het schoolvoorbeeld van de 'artiste maudit'...bij leven compleet verpauperd, maar na zijn dood huizenhoog de hemel in geprezen. Welnu, het eerste museum dat werk van de man is beginnen inkopen is precies dit Finse 'Ateneum'. Ook hangt 'De gewonde engel' er, een werk van Simberg dat bijna tot een nationaal icoon is uitgegroeid (zie hierboven). Zeer sterk, zet de toeschouwer aan tot morele bedenkingen.

Deze morgen een leuke ontmoeting gehad aan de ontbijttafel...twee Aziaten kwamen aan mijn tafel zitten, en ik besloot nauwkeurig naar hun taal te luisteren. Op een zeker moment was ik vrij zeker, één van hen moest uit het zuiden van China komen. Toen ik het hem dan ook op de man af vroeg, verslikte de arme jongen zich bijna in zijn eten...zo hard was hij geschrokken. Hij kwam inderdaad uit Guangzhou en zijn collega was van Nanjing, Jiangsu. We hebben nadien een leuk geanimeerd gesprek gehad...waar dra de Finse kelner kwam bijzitten...zijn kennis van het Russisch stelde hem in staat nogal wat Grieks te verstaan, beweerde hij...komt door de invloed van de orthodoxe kerk denk ik.